De geschiedenis van de oude pastorie in Oostham gaat terug tot de 17e eeuw. Na de renovatie van het beschermde monument in 2010 kreeg het een hedendaagse invulling. Ook de pastorietuin zal binnenkort weer beleefbaar zijn, in ere hersteld met een educatief en historisch karakter.
De oude pastorie in Oostham dateert van 1671-1680. Het beschermd monument werd aangepast en uitgebreid in 1734 en 1839. Ruim tien jaar geleden werd het gebouw gerestaureerd en kreeg het een nieuwe invulling. Sinds 2010 is de Heemkring Sint-Lucia er gehuisvest. In 2018 nam Rigoletto vzw het in gebruik als kunst- en cultuurpunt. Ook Handboogclub Fast Arrow maakt van het terrein gebruik, net als Avansa Limburg, dat sinds 2019 de pastorietuin als uitvalsbasis heeft.
Gemeente Ham werkt samen met de Intergemeentelijke Onroerend Erfgoeddienst (IOED) en het Regionaal Landschap Lage Kempen (RLLK) aan de opwaardering en ontsluiting van de pastorietuin.
Het RLLK diende samen met de gemeente Ham een onroerend erfgoed-dossier in bij de Provincie Limburg om de pastorietuin in ere te herstellen en open te stellen voor alle Hammenaren en het grote publiek. De opwaardering en ontsluiting van de pastorietuin, die buiten de bescherming als monument valt, wordt in het kader van dit project aangepakt.
We willen typerende kenmerken van een pastorietuin opnieuw zichtbaar maken en herstellen. We houden hierbij rekening met de nieuwe functies die de pastorie nu heeft. De heraanleg heeft zowel een educatief als een historisch karakter. Zo zullen we onder meer opnieuw fruitbomen, bloemen en medicinale kruiden in de centrale pastorietuin aanplanten.
Avansa vzw zal in het achterste gedeelte van de tuin een moestuin aanleggen, die er meer dan 300 jaar geleden ook was. Vrijwilligers steken hiervoor maar wat graag de handen uit de mouwen.
De alleroudste pastoorswoning - voor de bouw van het stenen gebouw in 1680 - bevond zich op een grasveld achteraan de pastorietuin. De eerste vermelding hiervan dateert uit 1282. Deze kleine oppervlakte was volledig omgeven door een gracht en voorzien van een ophaalbrug. Op dit eiland bevond zich een lemen pastoorswoning in de vorm van een langgevelhoeve, een bakhuis, twee stallingen en moestuinen. De contouren van deze oude pastoorswoning zullen in dit project d.m.v. een belevingselement op het terrein zichtbaar gemaakt worden. Over het bewaarde deel van de vroegere omgrachting wordt een brug gelegd, die bezoekers en wandelaars via de herstelde trage weg toegang geeft tot dit uniek stukje geschiedenis.
Het RLLK en de gemeente Ham zullen voor de opwaardering nauw samenwerken met alle gebruikers van de site, zoals de Heemkundige kring Sint-Lucia, Rigoletto vzw, Avansa Limburg en boogschietclub Fast Arrow. Dit project is mogelijk dankzij de financiële ondersteuning van de Provincie Limburg en de gemeente Ham. Het project loopt tot april 2023.
Wil je zelf in de pastorietuin aan de slag als vrijwilliger? Neem contact op met Michiel Bijlemans van Avansa via 011 56 01 12 of michiel.bijlemans@avansa-limburg.be.
